ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΟΤΥΧΙΟΥ-ΣΤΡΟΦΥΛΙΑΣ
& ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ
Ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς (ΦΔYΚΣ), πραγματοποίησε διημερίδα με θέμα «Παρουσίαση των Δράσεων του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς & Προτάσεις για το μέλλον του Εθνικού Πάρκου» τη Δευτέρα 21 και Τρίτη 22 Δεκεμβρίου, στην Πάτρα.
Στη Διημερίδα παρουσιάστηκε το πολύπλευρο έργο και οι δράσεις του Φορέα Διαχείρισης στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» 2007-2013, που συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τα έργα που υλοποιήθηκαν μέσω του χρηματοδοτικού προγράμματος «Στήριξη ΦΔΠΠ» του Πράσινου Ταμείου. Την εκδήλωση τίμησαν με τη παρουσία τους η κα. Καμάρη Γεωργία, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και Πρόεδρος του ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου, και ο Διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος της Κάτω Αχαΐας, κος Σταθόπουλος Ηλίας.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Πρόεδρος του ΦΔΥΚΣ, κ. Νικόλαος Καραβάς, Δρ. Περιβαλλοντολόγος, με μία σύντομη εισαγωγή στη θεματική της διημερίδας, ενώ η κα. Γεωργία Καραμπέρου, Δασολόγος, Συντονίστρια του ΦΔΥΚΣ, προχώρησε στη συνοπτική παρουσίαση των Δράσεων του Φορέα, οι οποίες αφορούν κυρίως στην παρακολούθηση των περιβαλλοντικών δεδομένων και στην καταγραφή και αξιολόγηση των οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας της προστατευόμενης περιοχής, στη φύλαξη και την επόπτευσή της, καθώς και στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και του κοινού, στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης της συμμετοχικής διαχειριστικής διαδικασίας.
Στη συνέχεια, η κα. Βασιλική Ορφανού, Βιολόγος M.Sc., υπάλληλος του ΦΔΥΚΣ, παρουσίασε το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς, τονίζοντας τα σημαντικά οικολογικά χαρακτηριστικά και τον μοναδικό συνδυασμό οικοσυστημάτων, στα οποία οφείλεται η εντυπωσιακή βιοποικιλότητα που παρατηρείται στην Προστατευόμενη περιοχή. Αναφέρθηκε επίσης στην αξία της περιοχής σε Εθνικό αλλά και Ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς αποτελεί βιότοπο για σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας αλλά και τόπο διαχείμασης και αναπαραγωγής για μεγάλο αριθμό ειδών πουλιών, καθώς και σημαντικό σταθμό κατά τη μετανάστευσή τους. Ακολούθησε μια σύντομη εισαγωγή στην παρουσίαση των έργων παρακολούθησης οικοτόπων και ειδών χλωρίδας & πανίδας, που υλοποιήθηκαν με σκοπό την καταγραφή και την αξιολόγηση του βαθμού διατήρησής τους στην Προστατευόμενη περιοχή.
Τα έργα αυτά, που πραγματοποιούνται ως ανταπόκριση της Ελλάδας στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για το Περιβάλλον, παρουσιάστηκαν αναλυτικά από τους ειδικούς επιστήμονες που ανέλαβαν να τα υλοποιήσουν.
Η Δρ. Μαρία Τσιαφούλη, ΕΔΙΠ του Τμ. Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ανέλυσε τα αποτελέσματα του προγράμματος καταγραφής και παρακολούθησης των Τύπων Οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος καθώς και του Φυτικού Είδους κοινοτικού ενδιαφέροντος, Centaurea niederi, στα όρια της Προστατευόμενης Περιοχής. Στο πλαίσιο του έργου αυτού μελετήθηκαν 19 τύποι οικοτόπων, στους οποίους περιλαμβάνονται 3 οικότοποι προτεραιότητας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και 2 οικότοποι ιδιαίτερης σημασίας για την περιοχή του Εθνικού Πάρκου. Η κα Τσιαφούλη τόνισε ότι η πλειονότητα των Οικοτόπων που μελετήθηκαν εμφανίζει καλό βαθμό διατήρησης και πρότεινε μέτρα διαχείρισης και προστασίας για εκείνους τους οικότοπους που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες πιέσεις.
Ο Δρ. Σϊνος Γκιώκας, Επικ. Καθηγητής του Τμ. Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, παρουσίασε το έργο εποπτείας και αξιολόγησης του βαθμού διατήρησης των ειδών Αμφιβίων, Ερπετών και Θηλαστικών Κοινοτικού ενδιαφέροντος που εντοπίζονται στην περιοχή Κοτυχίου-Στροφυλιάς. Συνολικά μελετήθηκαν 31 είδη των ομάδων αυτών. Τονίστηκε ότι στην περιοχή εντοπίστηκαν δύο σημαντικά είδη θηλαστικών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, η βίδρα (Lutra lutra) και το τσακάλι (Canis aureus). Ο κος Γκιώκας αναφέρθηκε επίσης στην καλή κατάσταση των πληθυσμών αμφιβίων στην Προστατευόμενη περιοχή και στη σημασία τους καθώς αποτελούν δείκτες της κατάστασης διατήρησης των οικοσυστημάτων.
Στη συνέχεια, ο κ. Δημήτρης Παπανδρόπουλος, Ορνιθολόγος πεδίου, παρουσίασε τα αποτελέσματα από την συστηματική παρακολούθηση της ορνιθοπανίδας στην Προστατευόμενη Περιοχή, που επιβεβαιώνουν την μεγάλη ορνιθολογική αξία του Εθνικού Πάρκου. Αναφέρθηκε στη δυναμική των πληθυσμών των ειδών της ορνιθοπανίδας στην περιοχή ενώ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην εμφάνιση του Πελεκάνου και του Λευκοπελαργού, που εμφανίστηκαν στην περιοχή τα τελευταία πέντε χρόνια. Συνολικά το πρόγραμμα παρακολούθησης αφορά 45 είδη πτηνών τα οποία χαρακτηρίζονται ως απειλούμενα σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο, περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ, ή αποτελούν είδη χαρακτηρισμού και οριοθέτησης του Δικτύου Natura 2000.
Ο Δρ. Γεώργιος Κατσέλης, Αναπλ.Καθηγητής του Τμ. Τεχνολογίας Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, παρουσίασε τα αποτελέσματα της παρακολούθησης δύο ειδών ψαριών στις λιμνοθάλασσες Κοτύχι, Πρόκοπος, και Άραξος, πιο ειδικά του είδους Aphanius fasciatus για το οποίο παρατηρήθηκαν σχετικά υψηλής πυκνότητας πληθυσμοί και καλές προοπτικές διατήρησης καθώς και του είδους Valencia letourneuxi, το οποίο πιθανότατα δεν βρίσκεται στις λιμνοθάλασσες του Εθνικού Πάρκου.
Το απόγευμα της πρώτης μέρας παρουσιάστηκαν οι δράσεις που υλοποιήθηκαν μέσω χρηματοδότησης του Πράσινου Ταμείου. Ο Δρ. Πάνος Πετράκης, ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ), ανέπτυξε τα οφέλη της οικολογικά συμβατής διαχείρισης των εντόμων, με έμφαση στο είδος Marchalina hellenica που προκαλεί την βαμβακίαση, στην περιοχή των υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς. Ο κ. Διονύσης Μαμάσης, Περιβαλλοντολόγος M.Sc., παρουσίασε τις δράσεις που υλοποιήθηκαν για την ανάκαμψη του πληθυσμού των Λευκοπελαργών (Ciconia ciconia) και επιπλέον, ως υπεύθυνος του προγράμματος παρακολούθησης της φωλεοποίησης της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, παρουσίασε τα αποτελέσματα της πρώτης συστηματικής καταγραφής που πραγματοποιήθηκε από τον Φ.Δ.Υ.Κ.Σ. και επισήμανε την αναγκαιότητα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, την καλή συνεργασία με τοπικούς φορείς και επιχειρήσεις, και τον περιορισμό της όχλησης (κίνηση τροχοφόρων, φωτορύπανση κ.α.) στις παραλίες κατά την περίοδο της αναπαραγωγικής περιόδου της θαλάσσιας χελώνας. Επισήμανε επίσης ότι ο αριθμός των φωλιών που καταγράφηκαν ήταν σαράντα πέντε (45), ενώ το πλήθος των νεκρών θαλάσσιων χελωνών που ξεβράστηκαν στην παραλία ξεπερνούσε τις σαράντα (40).
Τέλος, ο Δρ. Χρήστος Αναγνώστου, Διευθυντής Ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ, αναφέρθηκε στη λιμνοθάλασσα Κοτυχίου και την αμμολωρίδα, στα αίτια της διάβρωσης της αμμολωρίδας και στην επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης του φαινομένου. Έκανε προτάσεις τόσο για ήπια βραχυπρόθεσμα μέτρα παρέμβασης όσο και για περισσότερο επεμβατικά μακροπρόθεσμα μέτρα. Σαν άμεση ενέργεια πρότεινε την απόθεση συγκεκριμένης ποσότητας άμμου στη λουρονησίδα, από συγκεκριμένη πηγή και με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ωστόσο τόνισε ότι θα πρέπει να διευθετηθούν και οι ποταμοχείμαροι ώστε να τροφοδοτούν την αμμολωρίδα με άμμο. Επισήμανε, τέλος, τα προβλήματα που θα προκύψουν εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα της διάβρωσης.
Στο κλείσιμο της πρώτης ημέρας η κα. Βασιλική Ορφανού ανέδειξε τη σημασία της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, της ενημέρωσης και του εθελοντισμού στην προστασία και διατήρηση του Εθνικού Πάρκου. Ακολούθησε τελετή βράβευσης εθελοντών και συνεργατών που με τη δράση τους στήριξαν το έργο του Φορέα και συνέβαλαν ενεργά και με ενθουσιασμό στην διατήρηση, προστασία και ανάδειξη της περιοχής.
Τη δεύτερη ημέρα της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν εισηγήσεις σχετικά με τη Φύλαξη και Διαχείριση του Εθνικού Πάρκου, καθώς και προτάσεις για τη συνέχιση του σημαντικού έργου του ΦΔΥΚΣ στο μέλλον.
Πιο αναλυτικά, η κα. Αλεξάνδρα Αναγνωστοπούλου, Δασολόγος M.Sc., υπάλληλος του ΦΔΥΚΣ, παρουσίασε τα αποτελέσματα της Φύλαξης της Προστατευόμενης Περιοχής από ανθρωπογενείς κυρίως παρεμβάσεις όπως π.χ. η παράνομη θήρα, αλιεία, υλοτομία κ.τ.λ., όπως υλοποιείται από τον Φορέα Διαχείρισης σε συνεργασία με άλλες υπηρεσίες όπως τα Δασαρχεία και η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Στο δεύτερο σκέλος της ομιλίας της, περιέγραψε την εφαρμογή καταχώρησης, ψηφιακής απεικόνισης και διαχείρισης πληροφοριών για την περιοχή που βρίσκεται στην χωρική αρμοδιότητα του Φορέα Διαχείρισης, μέσω της οποίας οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν διαδικτυακά στο Εθνικό Πάρκο, να γνωρίσουν τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται αλλά και να ενημερωθούν για τις πιέσεις που δέχεται το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Η εφαρμογή αυτή είναι διαθέσιμη μέσω της ιστοσελίδας του ΦΔΥΚΣ https://strofylianationalpark.gr/.
Η κα. Αρετή Ζαχαροπούλου, Δρ. Περιβαλλοντολόγος αναφέρθηκε στη χρήση τηλεμετρικών σταθμών για την παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων στις Λιμνοθάλασσες του Εθνικού Πάρκου και παρουσίασε τα αποτελέσματα μετρήσεων από τα οποία προκύπτει το συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος ευτροφισμού των υδάτων και άρα μείωσης της βιοποικιλότητας στις Λιμνοθάλασσες του Εθνικού Πάρκου.
Στο τέλος αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας εκδήλωσης, η κα. Αναστασία Χριστοπούλου, Δρ. Βιολόγος, παρουσίασε το Σχέδιο Διαχείρισης για την Προστατευόμενη Περιοχή Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς, με σημαντικό αριθμό και ποικιλία μέτρων προστασίας και δράσεων διαχείρισης για το άμεσο μέλλον.
Ο κ. Καραβάς, Πρόεδρος του ΦΔΥΚΣ, έκλεισε τον κύκλο των ομιλιών με την παρουσίαση προτάσεων που αφορούν στο μέλλον του Εθνικού Πάρκου, στην προστασία, την ανάδειξη και τη βιωσιμότητά του ως μια σπουδαία Προστατευόμενη Περιοχή για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τη διάρκεια των εισηγήσεων οι παρεμβάσεις και οι προβληματισμοί που έθεταν οι παρευρισκόμενοι εκπρόσωποι αρχών και φορέων της τοπικής κοινωνίας τροφοδότησαν τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων μέσα από την οποία αναδείχθηκε για ακόμα μια φορά η σπουδαιότητα της Προστατευόμενης Περιοχής και η ανάγκη για διαφύλαξή του περιβαλλοντικού της πλούτου, καθώς και η αναγκαιότητα συνέχισης του σημαντικού έργου που παράγει ο ΦΔΥΚΣ αλλά και της ανάληψης πρωτοβουλίας και συνεργασίας από όλους τους εμπλεκόμενους στην προστασία και στη διαχείρισή του, ξεκινώντας από τους ίδιους τους πολίτες.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο υλοποίησης του Υποέργου 3 του ΕΠΠΕΡΑΑ με τίτλο «Ενέργειες Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης – Εθελοντισμός».
